Araba Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır? Araba Değer Kaybı Hesaplama

Araba değer kaybı, trafik kazasına karışan bir aracın ikinci el satış fiyatında meydana gelen düşüşü ifade eden önemli bir kavramdır. Birçok araç sahibi, kazadan sonra aracını tamir ettirse bile değerinin neden düştüğünü, değer kaybının nasıl hesaplandığını ve kimlerden talep edilebileceğini merak eder. Bu rehberde, araba değer kaybı nasıl hesaplanır, hangi şartlarda talep edilir, değer kaybını etkileyen kriterler nelerdir ve güncel hesaplama formülü nasıl işler gibi tüm sorulara net bir yanıt bulacaksınız. İşte araba değer kaybı hesaplama!

Araba Değer Kaybı Nedir?

Araba değer kaybı, bir aracın hasar geçmişine bağlı olarak ikinci el piyasasında kaybettiği değere verilen isimdir.
Aracın hasar görmesi ve tamir edilmesi, ne kadar iyi yapılmış olursa olsun, piyasadaki değerini azaltır. Çünkü:

• Aracın tramer kaydı oluşur

• Satış sırasında alıcılar tereddüt eder

• Araç artık hasarsız bir araçla aynı kategoride değerlendirilmez

Bu nedenle bir araç kazaya karıştığında, karşı taraf tamamen kusurluysa araç sahibi değer kaybını karşı tarafın trafik sigortasından talep edebilir.

Araba Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır?

Günümüzde araç değer kaybı hesaplamalarında TSB – Türkiye Sigorta Birliği kriterleri dikkate alınır. Hesaplama belli formüller, aracın piyasa değeri, kilometresi, hasarın büyüklüğü, parça değişimi ve onarım kayıtları üzerinden yapılır.

Aşağıdaki etkenler değere doğrudan etki eder:

1. Aracın Piyasa Değeri

Araç ne kadar yüksek piyasa değerine sahipse değer kaybı da bir o kadar yüksek olur.
Örneğin 1 milyon TL’lik bir araç ile 300 bin TL’lik bir aracın aynı hasarı alması durumunda değer kayıpları farklı hesaplanır.

2. Aracın Yaşı

Araç ne kadar yeni ise değer kaybı oranı o kadar yüksek olur.
0–3 yaş araçlar, 10 yaş araçlara göre çok daha fazla değer kaybı alır.

3. Kilometre

Düşük kilometreli araçların piyasa değeri yüksek olduğu için TRAMER kaydı onları daha fazla etkiler.

4. Hasarın Boyutu

Aşağıdakiler değeri direkt artıran faktörlerdir:

• Şasi hasarı

• Direk – podye eğilmesi

• Çoklu ve büyük kaporta hasarları

• Parça değişimi yapılması

5. Değişen ve Boyanan Parça Sayısı

En büyük değer kaybını oluşturan unsur, değişen parçalardır.
Örnek:

• Kapı boyanması → düşük etki

• Kapı değişmesi → çok yüksek etki

• Şasi düzeltme → maksimum etki

6. Aracın Hasar Geçmişi

Aracın daha önce kazası varsa ve ikinci bir büyük hasar oluştuysa değer kaybı azalabilir. Çünkü araç zaten hasarlı geçmişe sahip olduğu için ek kayıp sınırlı olur.

Güncel Araba Değer Kaybı Hesaplama Formülü

Türkiye’de uygulanan hesaplama mantığı şu temellere dayanır (örneklendirilmiş sade versiyon):

1. Araç Rayiç Değeri x Kullanım Düzeltme Katsayısı

Kullanım (km) katsayıları genel olarak:

• 0–15.000 km → 0,90

• 15.001–30.000 km → 0,80

• 30.001–45.000 km → 0,70

• 45.001–60.000 km → 0,60

• 60.001 km üzeri → 0,50

2. Hasar Boyutu Katsayısı

Hasara göre 0,10 ile 0,40 arasında değişir:

• Lokal boya → 0,10

• Parça değişimi → 0,20

• Büyük kaporta hasarı → 0,30

• Şasi hasarı → 0,40

3. Yaş Katsayısı

Yaşa göre:

• 0–3 yaş → 0,90

• 4–7 yaş → 0,80

• 8–10 yaş → 0,60

• 10+ yaş → 0,40

Araba Değer Kaybı Formülü:

Araç Değer Kaybı = Araç Rayiç Değeri × Km Katsayısı × Yaş Katsayısı × Hasar Katsayısı

Araba Değer Kaybı Hesaplama Örneği

Örnek Araç Bilgileri

• Piyasa değeri: 900.000 TL

• Kilometre: 22.000 km → katsayı 0,80

• Yaş: 3 yaş → katsayı 0,90

• Hasar: kapı değişimi → katsayı 0,20

Hesaplama:

900.000 × 0,80 × 0,90 × 0,20
= 129.600 TL değer kaybı

Bu rakam, gerçek sigorta eksperi hesaplamasına yakın bir değerdir. Hasarın büyüklüğüne göre daha da yükselebilir.

Araba Değer Kaybı İçin Kimler Başvurabilir?

Bir kazada:

• Karşı taraf kusurluysa

• Sizin aracınızda hasar oluşmuşsa

• Hasar tamir edilmişse

Bu durumda değer kaybını karşı tarafın trafik sigortasından talep edebilirsiniz.

Ayrıca:

• Araç sahibi,

• Leasing firması,

• Ruhsat sahibi

başvuruda bulunabilir.

Araba Değer Kaybı Başvurusu Nasıl Yapılır?

1. Karşı Tarafın Sigorta Şirketine Dilekçe Gönderilir

Dilekçede: kazaya ait bilgiler, hasar tespit tutanağı, fotoğraflar, eksper raporu bulunur.

2. Eksper Ataması Yapılır

Sigorta şirketi kendi eksperini göndererek inceleme yapar.

3. Değer Kaybı Hesaplanır

Eksper, aracın rayiç fiyatı ve hasar geçmişini inceleyerek değer kaybı tutarını belirler.

4. Ödeme Yapılır

Onaylanırsa ödeme araç sahibine yapılır.

Araba Değer Kaybı Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?

Genellikle 8–15 gün içinde sonuçlanır. Bazı dosyalarda süre 30 güne kadar uzayabilir.

Değer Kaybı İçin Avukat Tutmak Şart mı?

Hayır, şart değildir. Ancak bazı durumlarda sigorta şirketleri düşük ödeme teklif edebileceği için avukat desteği tercih edilebilir.

Değer Kaybı Davası Açılabilir mi?

Evet.
Sigorta şirketi ödeme yapmaz veya düşük ödeme yaparsa araç sahibi hakem heyetine veya mahkemeye başvurabilir.

Değer Kaybını Artıran Durumlar

• Parça değişimi yapılması

• Şasi düzeltme

• Aracın premium segment olması

• Kazanın ağır olması

• Aracın yeni olması

Değer Kaybını Azaltan Durumlar

• Aracın eski olması

• Kilometrenin yüksek olması

• Daha önce hasar kayıtlarının bulunması

• Sadece yüzeysel boya yapılması

Değer Kaybı Kaç Yaşına Kadar Alınır?

10 yaş üstü araçlarda değer kaybı çoğu zaman ödenmez. Çünkü piyasa değeri düşüktür.

Araba Değer Kaybı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Araba değer kaybı nedir?

Hasar görmüş aracın satış fiyatında oluşan düşüşe verilen isimdir.

2. Değer kaybı kimden talep edilir?

Kazadaki karşı tarafın trafik sigortasından.

3. Değer kaybı almak için kusur oranım nasıl olmalı?

%0 veya %25’e kadar kusurla da talep edilebilir, ancak en ideal %0 kusurdur.

4. Değer kaybı her kazada ödenir mi?

Hayır, küçük tampon sürtmesi gibi hasarlarda ödeme yapılmayabilir.

5. Kaç yaşındaki araçlar için değer kaybı alınır?

Genellikle 10 yaşa kadar.

6. Değer kaybı almak için aracın tamir edilmesi şart mı?

Evet, tamir edilmesi gerekir.

7. Değer kaybı ne kadar sürede sonuçlanır?

8–30 gün arasında.

8. Aracın daha önce hasarı varsa yine de değer kaybı alınır mı?

Evet, alınır ancak daha düşük olur.

9. Değer kaybında önemli olan nedir?

Değişen parçalar ve onarım kalitesi.

10. Avukat tutmak zorunlu mu?

Hayır.

11. Sigorta şirketi ödeme yapmazsa ne olur?

Hakem heyetine başvurulabilir.

12. Değer kaybı davası kaç gün sürer?

3–6 ay arası.

13. Şasi düzeltme değer kaybını artırır mı?

Evet, maksimum etki eden hasarlardandır.

14. Parça boyanması yüksek değer kaybı oluşturur mu?

Hayır, değişen parçaya göre değeri daha düşüktür.

15. Değer kaybı kaskodan mı ödenir?

Hayır, trafik sigortasından ödenir.

16. Aracın marka ve modeli değer kaybını etkiler mi?

Evet, piyasa değeri yüksek araçlarda değer kaybı daha yüksek olur.

17. Değer kaybı başvuru ücreti var mı?

Hayır.

18. Değer kaybı almak için eksper ücreti ödenir mi?

Sigorta eksperi ücretsizdir.

19. Değer kaybı ikinci el araçlarda geçerli mi?

Evet.

20. Ticari araçlarda da değer kaybı alınır mı?

Evet, alınabilir.

21. Aracın kilometresi çoksa değer kaybı düşer mi?

Evet.

22. Değer kaybı zamanaşımı süresi kaç yıldır?

2 yıldır.

23. Karşı tarafın sigortası yoksa ne olur?

Kişiye karşı dava açılabilir.

24. Kasko şirketi değer kaybı öder mi?

Hayır, ödemesi zorunlu değildir.

25. Değer kaybı hesabında piyasa değeri nasıl belirlenir?

Rayiç değer; güncel satış fiyatları ve ortalama piyasa verileriyle belirlenir. Araba değer kaybı, hasarlı bir aracın satış fiyatında meydana gelen düşüşü ifade eden önemli bir konudur. Kazaya karışan her araç sahibi, doğru koşulları sağladığında karşı tarafın trafik sigortasından değer kaybı talep edebilir. Bu rehberde yer alan güncel hesaplama formülleri, katsayılar ve örnek hesaplama yöntemleri sayesinde aracınızın ne kadar değer kaybı yaşadığını kolayca öğrenebilir ve yasal haklarınızı doğru şekilde kullanabilirsiniz.