Türkiye Kamu Araçları: Diyanet, Polis, Adalet ve Sağlık Bakanlığı Hangi Model Arabalar Kullanıyor?
Türkiye’de kamu kurumlarının araçları, hem hizmetin sürekliliği hem de protokol ve güvenlik gereklilikleri açısından büyük önem taşır. Devletin araç filosu, bakanlıklara, memurlara, polis ve jandarmaya farklı biçimlerde tahsis edilir. Makam araçları, kırmızı protokol plakalı araçlar, ekonomik hizmet araçları ve güvenlik amaçlı zırhlı araçlar bu envanterin önemli parçalarıdır.
Toplumda sıkça sorulan sorular arasında, “hangi bakanlık hangi markayı kullanıyor?”, “polisin filosu hangi araçlardan oluşuyor?” veya “memurlara ne tür araçlar tahsis ediliyor?” yer alır. Bu yazı, tüm bu soruları detaylı bir şekilde ele alarak, hem kurum bazında araç dağılımını hem de yıllara göre örnek modelleri sunmaktadır. Ayrıca kamu araçlarının hukuki altyapısı ve kullanım esasları da kapsamlı biçimde açıklanmaktadır.
Türkiye’de Kaç Tane Kamu Aracı Var?
Türkiye’de kamu araçları, 237 sayılı Taşıt Kanunu ve ilgili yönetmelikler ile düzenlenmiştir. Bu kanuna göre:
Araç tahsisi: Kamu araçları yalnızca görev ve hizmet amaçlı kullanılabilir. Makam araçları belirli unvanlara tahsis edilir.
Motor ve sınıf kısıtlamaları: Makam araçları için motor hacmi, model ve lüks sınıf kriterleri bulunur; yüksek hacimli veya spor araçlar memur ve alt kademe yöneticilere tahsis edilmez.
Havuz sistemi: Kurumlar, araç filolarını daha verimli kullanmak için “havuz yöntemi” uygulayabilir. Bu sistemde, birden fazla personel aynı araçtan dönüşümlü olarak yararlanabilir.
Araç envanteri ve tasfiye: Kamu araçları merkezi envanterde takip edilir. Kullanımdan kaldırılan araçlar satışa çıkarılır veya hurdaya ayrılır.
Toplam kamu araç sayısı yaklaşık 119.752 adettir. Bu araçların büyük bölümü hizmet araçlarıdır; makam araçları toplamın yalnızca %1,67’si kadardır. Bu oran, üst düzey yöneticilere tahsis edilen araç sayısını verir.
Hangi Bakanlıkta Kaç Tane Kamu Aracı Var?
1. Dışişleri Bakanlığı Kamu Araçları
Araç sayısı: Yaklaşık 1.156
Kullanılan markalar ve modeller:
Mercedes-Benz S-Serisi (S350) – makam aracı
Mercedes-Benz E-Serisi (E250, E350) – makam ve protokol aracı
Volkswagen Jetta ve Caravelle – taşra ve temsilcilik araçları
Toyota Corolla – ekonomik hizmet aracı
Yurt dışı temsilciliklerde Lincoln Continental ve Ford Kuga da kullanılmaktadır.
Notlar: Makam araçları kırmızı protokol plakalıdır; yurt dışı araçlar temsilcilik gerekliliklerine göre seçilir.
2. İçişleri Bakanlığı Kamu Araçları
Araç sayısı: Resmi olarak açıklanan sayıya göre yaklaşık 3.500 (polis ve jandarma dahil)
Kullanılan markalar ve modeller:
Mercedes-Benz E-Serisi, C-Serisi – bakanlık makam araçları
Volkswagen Passat – bakanlık merkezinde protokol aracı
Polis ve jandarmaya tahsis edilen araçlar: TOGG, Renault Symbol, Fiat Egea, Toyota Corolla, Hyundai Accent/Elantra
Zırhlı araçlar: Otokar Akrep, BMC Kirpi, Nurol Ejder/Yörük
Notlar: Polis filosu VIP araçlarla desteklenir; Ferrari, Porsche ve Mercedes AMG gibi özel araçlar da protokol görevlerinde kullanılır.
3. Sağlık Bakanlığı Kamu Araçları
Araç sayısı: Yaklaşık 10.225
Kullanılan markalar ve modeller:
Mercedes E-Serisi – bakanlık merkezindeki makam araçları
Hyundai Sonata, Toyota Avensis – taşra müdürlükleri ve hastaneler
Renault Fluence, Fiat Egea – ekonomik hizmet araçları
Notlar: Araçlar sağlık hizmeti ve il müdürlüklerinde lojistik amaçlı da kullanılır.
4. Adalet Bakanlığı Kamu Araçları
Araç sayısı: Yaklaşık 4.882
Kullanılan markalar ve modeller:
Mercedes E-Serisi – bakanlık makam araçları
Volkswagen Passat – merkez birimleri ve adliyeler
Renault Symbol, Fiat Linea, Toyota Corolla – taşra savcılıkları ve adliye hizmet araçları
5. Milli Eğitim Bakanlığı Kamu Araçları
Araç sayısı: Yaklaşık 7.519
Makam araçları:
Mercedes E-Serisi
Volkswagen Passat
Taşra ve il/ilçe müdürlükleri için hizmet araçları:
Renault Fluence
Fiat Egea
Toyota Corolla
Hyundai Accent
Kullanım amaçları: Bakanlık merkezindeki araçlar makam ve protokol için kullanılırken, taşra teşkilatı araçları eğitim denetimi, okul ziyareti ve lojistik faaliyetlerde görev yapar.
Notlar: Araç seçiminde maliyet ve ekonomik kullanım ön plandadır. Yüksek hacimli SUV veya lüks spor otomobiller kullanılmaz.
6. Tarım ve Orman Bakanlığı Kamu Araçları
Araç sayısı: Yaklaşık 7.186
Makam araçları:
Mercedes E-Serisi
Volkswagen Passat
Arazide ve taşrada kullanılan araçlar:
Toyota Hilux
Isuzu D-Max
Ford Ranger
Mitsubishi L200
Kullanım amaçları: Arazi denetimleri, ormancılık çalışmaları, kırsal saha faaliyetleri ve taşra ziyaretleri için pick-up ve 4x4 araçlar önceliklidir.
Notlar: Mevzuat gereği jeep veya lüks SUV’lar makam aracı olarak tahsis edilmez. Araç seçiminde dayanıklılık ve arazi performansı ön plandadır.
7. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Kamu Araçları
Araç sayısı: Yaklaşık 1.268
Makam araçları:
Mercedes E-Serisi
Audi A6
Volkswagen Passat
Hizmet araçları:
Renault Fluence
Fiat Egea
Hyundai Elantra
Kullanım alanları: Bakanlık merkezindeki araçlar protokol ve üst düzey yönetim için tahsis edilir. Taşra teşkilatında ise karayolu ve demiryolu denetimleri için araçlar lojistik amaçlı kullanılır.
Notlar: Özellikle yol ve köprü denetimlerinde arazi araçları ve minibüsler tercih edilmektedir.
8. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Kamu Araçları
Araç sayısı: Yaklaşık 1.092
Makam araçları:
Mercedes E-Serisi
Audi A6
Hizmet araçları:
Toyota Corolla
Fiat Egea
Renault Fluence
Kullanım alanları: Bakanlık merkezinde protokol ve üst düzey yönetim için kullanılır. Enerji tesisleri ve saha çalışmaları için arazi araçları tahsis edilir.
9. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kamu Araçları
Araç sayısı: Yaklaşık 306
Makam araçları:
Mercedes E-Serisi
Audi A6
Hizmet araçları:
Toyota Corolla
Fiat Egea
Kullanım alanları: Bakanlık merkezindeki araçlar protokol ve üst düzey yönetim içindir. İl kültür ve turizm müdürlüklerinde ise ekonomik araçlar kültürel ve turistik denetimler için kullanılır.
10. Diğer Bakanlıklar ve Kurumlar Kamu Araçları
Gençlik ve Spor Bakanlığı: 831 araç (Mercedes, Toyota Corolla, Fiat Egea)
Diyanet İşleri Başkanlığı: 408 araç (Mercedes, Toyota, Fiat)
Türk Standartları Enstitüsü: 154 araç
Karayolları Genel Müdürlüğü: 798 araç (özellikle arazi ve saha çalışmaları için)
Hazine ve Maliye Bakanlığı: Mercedes E-Serisi ve Volkswagen Passat
Not: Her bakanlık ve kurumun araç filosu, görev ve kullanım alanına göre şekillenir. Makam araçları genellikle kırmızı protokol plakalı olup, hizmet araçları siyah/beyaz resmi plakalıdır.
11. Polis Teşkilatı (Emniyet Genel Müdürlüğü) Kamu Araçları
Polis teşkilatı, Türkiye’nin en büyük ve en çeşitli araç filolarından birine sahiptir. Araçlar görev tipine, coğrafi bölgeye ve özel görev gerekliliklerine göre ayrılır.
A. Trafik ve Devriye Araçları
Markalar ve modeller:
TOGG (yerli elektrikli araç)
Fiat Egea, Renault Megane, Renault Symbol, Renault Fluence
Toyota Corolla, Prius, Hilux
Hyundai Accent, Elantra
Dacia Duster
Volkswagen Caddy, Golf Mk8
Opel Insignia, Mini Cooper, Audi A3, BMW 3-Serisi
Kullanım alanları: Trafik denetimi, şehir içi devriye, hız ve radar kontrolü, suç önleme ve rutin kontroller.
Notlar: Araçlar farklı illerdeki polis birimlerine tahsis edilir; bazı modeller çevre ve yakıt tasarrufu kriterleri göz önünde bulundurularak seçilir.
B. VIP ve Özel Donanımlı Araçlar
Markalar ve modeller:
Ferrari 458 Italia, Porsche Taycan
Bentley GT
Mercedes CLA, GLS, AMG serileri
Audi RS6, Range Rover, Volvo XC90, GMC Yukon
Kullanım alanları: Devlet protokol görevleri, üst düzey ziyaretler, özel güvenlik ve eskort görevleri.
C. Zırhlı ve Müdahale Araçları
Markalar ve modeller:
Otokar Akrep
Cobra, Cobra II
BMC Kirpi, Vuran
Nurol Ejder/Yörük
Otokar Ural
TOMA (Toplumsal Olaylara Müdahale Aracı)
Kullanım alanları: Toplumsal olaylara müdahale, terör ve güvenlik operasyonları, yüksek riskli bölgelerde devriye ve görev.
D. Havacılık ve İHA Sistemleri
Helikopterler: S-92 VIP, Bell 206/429, Black Hawk, T-70
İHA ve UAV: Bayraktar TB2, Anka
Kullanım alanları: Hava devriyesi, VIP taşımaları, istihbarat ve gözetim görevleri
12. Jandarma Genel Komutanlığı Kamu Araçları
Araç sayısı ve türleri:
Devriye araçları: Renault Symbol, Fiat Egea, Toyota Hilux, Isuzu D-Max
Zırhlı araçlar: Kirpi, Ejder Yalçın
Kullanım alanları: Kırsal ve dağlık bölgelerde devriye, güvenlik ve operasyon görevleri
Notlar: Jandarma araçları dayanıklı ve araziye uygun araçlardan oluşur; VIP veya spor araç kullanılmaz.
13. Memurlara Tahsis Edilen Araçlar
Araç türleri: Hizmet araçları genellikle ekonomik sınıf araçlardan seçilir.
Renault Fluence, Fiat Egea, Toyota Corolla
Hyundai Accent/Elantra, Dacia Duster
Tahsis kriterleri:
Üst düzey yönetici ve bakanlık çalışanları için makam aracı (Mercedes, Volkswagen E-Serisi)
Alt kademe memurlar ve taşra çalışanları için ekonomik hizmet aracı
Kısıtlamalar:
237 Sayılı Taşıt Kanunu’na göre yüksek motor hacimli, lüks SUV veya spor araçlar tahsis edilemez.
Araçlar yalnızca görev amaçlı kullanılabilir; kişisel kullanım yasaktır.
14. Makam Araçları ve Protokol Plakaları
Kırmızı protokol plakaları: Üst düzey yöneticiler ve bakanlar için ayrılmıştır.
0001: Cumhurbaşkanı
0005: Dışişleri Bakanı
0016: Milli Savunma Bakanı
0017: İçişleri Bakanı
0021: Sağlık Bakanı
0026: Milli Eğitim Bakanı
Siyah/beyaz plakalar: Hizmet araçları ve memur araçları için kullanılır.
15. Türkiye Kamu Araçları Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Türkiye’de toplam kamu aracı sayısı kaçtır?
Yaklaşık 119.752 araç bulunmakta olup, makam araçları toplamın %1,67’sini oluşturur.
2. En çok araç tahsis edilen bakanlık hangisidir?
Dışişleri Bakanlığı yaklaşık 1.156 araçla önde gelir. Polis ve jandarma araçları ayrıca büyük bir filo oluşturur.
3. Polis hangi araçları kullanıyor?
Polis filosunda TOGG, Fiat Egea, Renault Symbol, Toyota Corolla, Hyundai Elantra, Dacia Duster, Volkswagen Golf ve Mini Cooper gibi çeşitli modeller yer alır. Ayrıca VIP ve özel görev araçları olarak Ferrari, Porsche, Bentley ve Mercedes AMG serileri kullanılır.
4. Memurlara lüks araç tahsis ediliyor mu?
Hayır. 237 Sayılı Kanun gereği memurlar ekonomik sınıf araçları kullanır; lüks ve yüksek motor hacimli araç tahsis edilmez.
5. Jandarma hangi araçları kullanıyor?
Jandarma hem devriye araçları (Renault, Fiat, Toyota) hem de zırhlı araçlar (Kirpi, Ejder) kullanır.
6. Makam araçlarında protokol plakaları ne anlama geliyor?
Kırmızı protokol plakaları, üst düzey devlet yöneticilerine tahsis edilen özel araçları temsil eder ve her numara hangi bakan veya makama ait olduğunu gösterir.
7. Araç tahsislerinde tasarruf ve havuz sistemi nasıl uygulanıyor?
Kurumlar, araçları paylaşım havuzları ile kullanır; böylece maliyetler azaltılır ve verimlilik artırılır.
