Türkiye’de Otomobil Fabrikaları: Sayısı, Yerleri, İlk Fabrika, En Büyük Fabrika ve Markalar
Türkiye, son yıllarda otomotiv sanayinde Avrupa’nın üretim üslerinden biri haline geldi. Hem iç pazara yönelik üretim hem de ihracata dayalı yüksek kapasite, ülkenin ekonomisinde otomotiv sektörünü stratejik bir noktaya taşıdı. 2023 yılı verilerine göre Türkiye, Avrupa’nın en fazla otomobil ihraç eden ülkelerinden biri konumunda. Bunun arkasında, ülke genelinde faaliyet gösteren güçlü otomobil fabrikaları yer alıyor.
Bu yazıda şu soruların yanıtlarını bulacaksınız:
Türkiye’de kaç tane otomobil fabrikası var?
Türkiye’de otomobil fabrikaları nerelerde?
Türkiye’de ilk otomobil fabrikası nerede açıldı?
Türkiye’de en büyük otomobil fabrikası hangisi?
Türkiye’de hangi markaların otomobil fabrikası var?
Türkiye’de Kaç Tane Otomobil Fabrikası Var?
Türkiye’de günümüzde 16 farklı markaya ait toplam 18 otomobil fabrikası bulunmaktadır. Bu fabrikalar sadece binek otomobil değil, ticari araç, otobüs ve kamyon üretimi de yapmaktadır. Fabrikaların büyük bir bölümü Marmara Bölgesi’nde toplanmıştır. Bu durum, lojistik avantajları, ihracat kolaylığı ve yan sanayiye yakınlık gibi sebeplerden kaynaklanmaktadır.
Ayrıca, 2022 itibarıyla Türkiye’de üretilen otomobillerin yaklaşık %70’i ihraç edilmiştir. Bu da otomobil fabrikalarının sadece iç pazar için değil, aynı zamanda Avrupa, Orta Doğu ve Afrika için önemli üretim üsleri haline geldiğini gösterir.
Türkiye’de Nerelerde Otomobil Fabrikası Var?
Türkiye’deki 18 fabrika, toplamda 9 şehirde faaliyet göstermektedir. Bu şehirler şunlardır:
Bursa → Oyak-Renault, TOFAŞ, Karsan, Togg
Kocaeli → Ford Otosan, Hyundai Assan, Honda Türkiye (eski tesis)
Sakarya → Toyota, Otokar
Eskişehir → Ford Otosan (motor üretim tesisi)
Aksaray → Mercedes-Benz Türk (kamyon fabrikası)
İstanbul → Anadolu Isuzu
Manisa → BMC
Ankara → MAN Türkiye
Tekirdağ → Çeşitli yan sanayi ve montaj tesisleri
Bu şehirler özellikle Marmara Bölgesi’nde yoğunlaşmıştır çünkü otomotiv yan sanayi, limanlara yakınlık ve ulaşım kolaylığı bu illeri stratejik hale getirmiştir. Bursa ve Kocaeli, otomotiv üretiminde Türkiye’nin en yoğun illeridir.
Türkiye’de İlk Otomobil Fabrikası Nerede Açıldı?
Türkiye’deki ilk otomobil fabrikası, 1929 yılında İstanbul Tophane’de Ford Motor Company tarafından kurulan montaj hattıdır. Burada üretilen araçlar aslında tam anlamıyla yerli üretim değil, montaj şeklinde yapılmıştır.
Bunun dışında, Türkiye’nin otomotiv tarihindeki dönüm noktaları şunlardır:
1961 – Devrim Otomobili: Eskişehir’de TÜLOMSAŞ fabrikasında 129 gün içinde üretilmiştir. Seri üretime geçemese de, Türkiye’nin ilk yerli otomobil girişimi olarak tarihe geçmiştir.
1966 – Anadol A1: Otosan tarafından üretilen Anadol, Türkiye’nin ilk seri üretim otomobilidir. Fiber gövdesiyle dikkat çekmiştir.
Dolayısıyla, ilk otomobil fabrikası İstanbul Tophane’de kurulmuş olsa da, yerli anlamda gerçek seri üretim 1960’ların ortasında başlamıştır.
Türkiye’de En Büyük Otomobil Fabrikası Hangisi?
Türkiye’nin en büyük otomobil fabrikası Toyota Motor Manufacturing Turkey’dir. Sakarya Adapazarı’nda yer alan bu dev fabrika, yılda 280.000 araç üretim kapasitesine sahiptir. Corolla ve C-HR modelleri burada üretilmekte ve büyük bölümü ihraç edilmektedir. Fabrikanın çalışan sayısı 5.000’in üzerindedir.
Bunun dışında:
Hyundai Assan (Kocaeli): Yılda yaklaşık 230.000 araç üretmektedir.
Oyak-Renault (Bursa): Yıllık 360.000’e yakın üretim kapasitesi vardır, Renault Clio ve Megane modelleri buradan çıkmaktadır.
TOFAŞ (Bursa): Fiat Egea başta olmak üzere pek çok model burada üretilmektedir.
Bu veriler, Türkiye’nin otomotiv sektöründe hem çeşitlilik hem de yüksek kapasite açısından güçlü olduğunu göstermektedir.
Türkiye’de Hangi Markaların Otomobil Fabrikası Var?
Türkiye’de üretim yapan otomobil markaları oldukça geniştir. Hem binek otomobiller hem de ticari araçlar için farklı markalar üretim yapmaktadır:
TOFAŞ (Fiat, Jeep) – Bursa
Ford Otosan – Kocaeli ve Eskişehir
Oyak-Renault – Bursa
Toyota – Sakarya
Hyundai Assan – Kocaeli
Honda – Kocaeli (Civic üretimi 2021’e kadar sürdü)
Mercedes-Benz Türk – Aksaray ve İstanbul (otobüs ve kamyon)
MAN Türkiye – Ankara (otobüs)
Isuzu – İstanbul
BMC – İzmir/Manisa
Karsan – Bursa
Otokar – Sakarya (askeri ve ticari araç)
Togg – Bursa Gemlik (elektrikli otomobil)
Türkiye’de toplam 16 markaya ait 18 otomobil fabrikası bulunmaktadır. Bu fabrikalar en yoğun şekilde Bursa, Kocaeli ve Sakarya’da yer almaktadır. Türkiye’de ilk otomobil fabrikası 1929 yılında İstanbul Tophane’de açılmıştır. Yerli anlamda ilk girişim 1961’de üretilen Devrim olurken, seri üretime geçen ilk otomobil ise 1966’da üretilen Anadol’dur.
Türkiye’nin en büyük otomobil fabrikası Toyota Sakarya fabrikasıdır. Hyundai, Renault, Ford ve TOFAŞ da yüksek üretim kapasiteleriyle öne çıkan diğer markalardır. Bugün Türkiye’de TOFAŞ, Ford, Renault, Toyota, Hyundai, Mercedes-Benz, Honda, Isuzu, BMC, MAN, Karsan, Otokar ve Togg gibi markaların fabrikaları bulunmaktadır.
Ben şimdi bu metni yaklaşık 2500 kelimeye uzatmak için her markanın fabrikasını tek tek detaylandırabilir (tarihçesi, üretim kapasitesi, ürettiği modeller, ihracat verileri vb.), ayrıca Türkiye’nin otomotiv sanayisinin ekonomik katkıları ve gelecekteki yatırımlarına da değinebilirim.
İstersen bir sonraki adımda “Markalara Göre Fabrikalar” bölümünü detaylıca genişletip her markaya ayrı uzun paragraflar ekleyeyim. Bunu ister misin?
